Cricoteka Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora

ul. Nadwiślańska 2

Kolejne odsłony stałej wystawy w dawnej elektrowni prezentują najważniejsze idee w twórczości Tadeusza Kantora.

Tadeusz Kantor (1915-1990) – jeden z najważniejszych artystów i reformatorów teatru XX wieku – od początku miał idée fixe stworzenia własnego muzeum. Miejsca, w którym osiągnięcia Teatru Cricot 2 będą upamiętnione, a fotografie, scenografie i obiekty ze spektakli – prezentowane szerokiej publiczności. Chciał zarazem, aby Cricoteka pełniła także funkcję instytutu naukowego. Powołując do życia archiwum, tak pisał o jego zadaniach: „jest jedynym gwarantem przetrwania tej twórczości, utrwalenia jej w świadomości społecznej, przekazania jej w stanie dynamicznym następnym pokoleniom”.
Przez ponad 20 lat archiwum Cricoteki pełniło swoją funkcję, udostępniając dokumenty, recenzje, teksty naukowe, fotografie, liczne nagrania audio oraz wideo materiałów związanych z twórczością Tadeusza Kantora i Teatru Cricot 2. Pierwsza siedziba Cricoteki powstała w 1982 roku na ulicy Kanoniczej 5, na trakcie królewskim nieopodal Wawelu. Archiwum funkcjonowało na Kanoniczej do 2014 roku, później Cricoteka przeniosła się do nowej siedziby na ulicy Nadwiślańskiej, pozostawiając do dyspozycji zwiedzających jedynie pracownię Tadeusza Kantora przy ulicy Siennej.

Obecna siedziba Cricoteki to nowoczesny budynek obejmujący przestrzeń pod i nad starą podgórską elektrownią (obecnie służącą za siedzibę archiwum Cricoteki oraz salę teatralną). Bryła została wewnątrz podzielona na dwie części. Jedna poświęcona jest wyłącznie twórczości Kantora: w kolejnych odsłonach prezentowane są tu rysunki, kostiumy i obiekty, nagrania spektakli, wywiady. W drugiej organizowane są zbiorowe i indywidualne wystawy czasowe artystów, którzy w różny sposób nawiązują/nawiązywali artystyczny dialog z dziełem Kantora lub też byli dla niego ważni i inspirujący (m.in. Christian Boltanski, Oskar Schlemmer, Druga Grupa, Sarkis Zabunyan, Maria Stangret-Kantor, Teatr Cricot). W Cricotece odbywają również warsztaty, wykłady, projekcje archiwalnych spektakli, a także pokazy współczesnego teatru. Interdyscyplinarny charakter instytucji ma na celu zapewnienie twórczości Kantora nieustannego dialogu ze współczesną sztuką. Ponadto Cricoteka kontynuuje gromadzenie, digitalizację oraz udostępnianie archiwaliów.

Do Cricoteki należy także Galeria-Pracownia Tadeusza Kantora przy ul. Siennej 7, w której artysta spędził ostatnie lata życia. Zwiedzić tu można pokój, który służył mu jako dom i miejsce pracy, oraz galerię, w której prezentowane są jego cykle rysunkowe.