Muzeum Manggha prezentuje wciąż żywą tradycję japońskiego kimona i pokazuje, jak inspiruje ona współczesnych polskich projektantów.

Kimono to charakterystyczny japoński strój rozpoznawalny niemal na całym świecie, postrzegany jako kontynuacja tradycji i wyraz tożsamości narodowej, najwyższej klasy rzemiosło artystyczne, a niejednokrotnie również dzieło sztuki. Geometryczny kształt stworzony z prostych pasów materiału stanowi punkt wyjścia dla projektu kimona i pozostaje doskonałym polem do działań artystycznych.

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha posiada obszerną kolekcję kimon, pasów obi i innych akcesoriów tradycyjnego stroju japońskiego, a w tym roku historyczne zbiory jeszcze się powiększyły – dzięki cennemu darowi rodziny Naohiro Kizu z Echizen liczą obecnie ponad trzysta obiektów. Przekazane krakowskiemu muzeum kimona datowane są na pierwszą połowę XX wieku i stanowiły część posagu rodu Kizu.

Na wystawie Kimono. Nieprzebrane inspiracje obejmującej wybór z muzealnej kolekcji dowiemy się, jakie miejsce zajmowało ono niegdyś i zajmuje dzisiaj w życiu Japończyków, którzy wciąż podtrzymują tradycję noszenia tego stroju na najważniejszych uroczystościach takich jak ślub, pierwsza wizyta w świątyni shintō czy ceremonia herbaty chadō. Będzie to również opowieść o inspiracji kimonem, o wzajemnych relacjach oraz przenikaniu się wpływów Wschodu i Zachodu w modzie XX wieku.

„Różnorodność w tradycyjnym japońskim stroju osiągana jest poprzez wykorzystanie wielu rodzajów tkanin i wzorów. Zdobienia wykonywane ręcznie lub maszynowo uzyskiwane są rozmaitymi metodami: tkanymi, malowanymi czy z użyciem haftu. Przygotowanie ręczne materiałów na kimono odbywa się dzisiaj w wyspecjalizowanych warsztatach, częściej jednak korzysta się z pomocy maszyn i komputerów. Prosta forma kimona daje możliwość skupienia się na jego dekoracji. Zastosowanie wielu technik i niezwykła pomysłowość projektanta przy tworzeniu wyszukanych wzorów i motywów doprowadziły do tego, że kimono stało się jedną z najpiękniejszych form japońskiej sztuki, a kolejne epoki kreowały jego określone style – czytamy w zapowiedzi wystawy. – Obrazy użyte w kimonie to piękne, barwne dekoracje, często mające również znaczenie symboliczne. Twórcy kimon najchętniej sięgają do przedstawień zmieniającego się wraz z porami roku świata natury: roślin, zwierząt, wyobrażeń wody, fal, chmur czy płatków śniegu. Charakterystyczne są również kompozycje oparte na zawiłych wzorach geometrycznych, zwykle nawiązujące do kształtów występujących w naturze, takich jak zygzaki, kratki i pasy. Projekt wzoru stanowi zawsze ściśle przemyślaną kompozycję i nawet jeśli kimono zmieni kształt po założeniu go na osobę, widoczne dla okapozostanie zawsze to, co najciekawsze”.

Współczesnym wątkiem na wystawie będzie obecność kimona w polskiej modzie ostatniej dekady. Ta część ekspozycji powstaje we współpracy z Joanną Hawrot – projektantką, zdobywczynią tytułu Projektant Roku #BEGINDESIRE konkursu Hush Selected 2014, twórczynią artystycznych performansów z pogranicza mody i sztuki realizujących filozofię „From Fashion to Art”. W swojej twórczości projektantka pozostaje wierna japońskiej estetyce polaryzacji – wyrażenia maksymalnej ilości treści w minimalnej formie. W kolekcjach sięga do wątków orientalnych, w tym inspiracji kimonem, przenosząc kulturę i tradycję Azji w przestrzeń nowoczesnej, europejskiej metropolii. Ciekawym pomysłem był zrealizowany w 2015 roku w Muzeum Manggha multimedialny pokaz mody – prezentacja kolekcji współczesnych kimon połączona z koncertem symfonicznym Lutosławski Orchestra Moderna. Teraz projekty Joanny Hawrot i innych polskich dizajnerów podziwiać będziemy obok tradycyjnych przykładów japońskiego rzemiosła. (Dorota Dziunikowska)

Tekst został opublikowany w kwartalniku „Kraków Culture” 3/2022.