Tradycja budowy krakowskich szopek trafiła na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Decyzja zapadła na posiedzeniu komitetu, które odbyło się w czwartek 29 listopada na Mauritiusie. To pierwszy taki wpis dotyczący niematerialnego dziedzictwa z Polski.

Dotychczas na liście UNESCO znalazło się ok. 400 różnego rodzaju zwyczajów, m.in. joga z Indii, rumba z Kuby, portugalski śpiew fado, chińska kaligrafia i dieta śródziemnomorska. Teraz dołączyło do nich krakowskie szopkarstwo.

Jak podkreślają szopkarze, choć szopki robi się na całym świecie, to te z Krakowa są wyjątkowe. Bo to w naszym mieście wykształcił się sposób obrazowania szopki z wykorzystaniem lokalnych elementów architektonicznych – przede wszystkim zabytków Krakowa. Tradycja szopkarska trwa nieprzerwanie od XIX wieku. Pierwotnie wykonywaniem szopek trudnili się rzemieślnicy z ówczesnych przedmieść Krakowa, szczególnie Krowodrzy i Zwierzyńca. W okresie świąt Bożego Narodzenia chodzili po domach, prezentując swoje dzieła pełniące wówczas rolę przenośnych teatrzyków. Najstarsza zachowana szopka krakowska znajduje się w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Jest to dzieło Michała Ezenekiera z drugiej połowy XIX stulecia.

W 1937 roku dr Jerzy Dobrzycki, kierownik Biura Propagandy Miejskiej zainicjował Konkurs Szopek Krakowskich. W pierwszy czwartek grudnia szopkarze przynoszą swoje prace na Rynek Główny i ustawiają je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza. Szopki ocenia jury składające się z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów, plastyków. W konkursie bierze udział ok. 50 szopkarzy w kategorii seniorów i kilkuset w kategoriach dziecięcych i młodzieżowych.

W czwartek 6 grudnia na Rynku Głównym w Krakowie odbędzie się 76. Konkurs Szopek Krakowskich. Po hejnale o godz. 12.00 korowód twórców przejdzie wokół Rynku Głównego przed estradę, gdzie odbędzie się prezentacja szopek. Ogłoszenie wyników w kategorii dorośli nastąpi w niedzielę, 9 grudnia o godz. 14.00 w sali audytoryjnej Kupferhaus w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35). Wszystkie zgłoszone szopki są tradycyjnie prezentowane na pokonkursowej wystawie w oddziale Celestat (u. Lubicz 16), która trwać będzie od 10 grudnia 2018 roku do 24 lutego 2019 roku. Uroczyste otwarcie wystawy, połączone z zapaleniem światełka na bożonarodzeniowej szopce w Ogrodzie Strzeleckim, odbędzie się 9 grudnia o godz. 16.00.

W 2019 roku już po raz czwarty – dzięki współpracy Muzeum Historycznego Miasta Krakowa oraz Krakowskiego Biura Festiwalowego, a także zaangażowaniu właścicieli i najemców lokali w centrum miasta – szopki wychodzą także poza mury muzeum: w ramach akcji Wokół Szopki (6 grudnia – 31 stycznia) pokazywane będą w witrynach sklepów, hoteli i restauracji, a także przed galeriami handlowymi, w parkach i na placach. W różnych punktach miasta będziemy mogli podziwiać 41 dzieł kunsztu krakowskich szopkarzy. Część eksponatów pochodzi z poprzednich edycji konkursu, a część została wykonana specjalnie na potrzeby projektu i umieszczona w iluminowanych ekspozytorach. Kulminacją akcji będzie spacer Wokół Szopki, który poprowadzi Dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Michał Niezabitowski 6 stycznia 2019 roku. Powstał także dwujęzyczny spacerownik – broszura towarzysząca akcji, opisująca szlak krakowskich szopek.

To kolejny sukces Krakowa na gruncie dziedzictwa kulturowego potwierdzający wiodącą rolę naszego miasta w kultywowaniu tradycji i zwyczajów, wzmacnianiu i ochrony polskiego dziedzictwa i jego promocji na świecie.