Piwnica pod Baranami
Rynek Główny 27
Najbardziej znana piwnica w Krakowie jest miejscem legendarnym. Już w XV i XVI wieku w znajdującej się tu kamienicy mieściła się gospoda, w której według badaczy literatury gościli Jan Kochanowski, Mikołaj Rej i Łukasz Górnicki – najwybitniejsi pisarze polskiego renesansu. Współczesna historia lokalu w gotyckich podziemiach Pałacu Pod Baranami zaczęła się w 1956 roku na fali odwilży w komunistycznej Polsce, kiedy powstał tu słynny, działający do dzisiaj kabaret. Każdy koncert w wykonaniu artystów kabaretu Piwnica pod Baranami jest wielkim wydarzeniem. Magnesem dla stałych bywalców i przygodnych gości są niepowtarzalna atmosfera, surrealistyczny humor, piękna liryka i wspaniałe pieśni „piwnicznych” kompozytorów.
Tuż obok znajduje się popularny (i kultowy w literackich kręgach) pub Vis à Vis. To miejsce odwiedzane chętnie przez artystów Piwnicy, przed którym stoi, a właściwie siedzi przy stoliku figura Piotra Skrzyneckiego (zmarłego w 1997 roku jednego z założycieli i legendarnej postaci kabaretu) z codziennie nową wiązanką świeżych kwiatów.
Z historii kabaretu Piwnica pod Baranami:
W kontrze do wytwornych koncertów w sali Siemiradzkiego w Sukiennicach po drugiej stronie Rynku Głównego brzmi „piosenka piwniczna” – muzyczna wizytówka Krakowa 2. połowy XX stulecia. Słynny kabaret literacki Piwnica pod Baranami powstał w 1956 roku – założył go Piotr Skrzynecki przy współudziale studentów krakowskich uczelni, w tym Bronisława Chromego i Krzysztofa Pendereckiego. Przesiąknięta artystyczną atmosferą piwnica Pałacu Pod Baranami (powstałego w epoce renesansu w miejscu pamiętającej średniowiecze gospody oferującej barany na sprzedaż, później wielokrotnie przebudowywanego) szybko stała się centrum polskiego jazzu (występowały tu takie legendy, jak Krzysztof Komeda, Jan Ptaszyn Wróblewski, Jerzy Matuszkiewicz, Andrzej Kurylewicz, Wojciech Karolak, Zbigniew Namysłowski, Tomasz Stańko, Wanda Warska, Jarosław Śmietana) oraz – a może przede wszystkim – kolebką piosenki literackiej. Stąd wywodzą się arcydzieła duetu Konieczny/Demarczyk, takie jak Grande Valse Brillante czy Karuzela z madonnami, tu debiutowali Zbigniew Preisner, Grzegorz Turnau i Jacek Wójcicki. „Jesteśmy wysepką w morzu bestialstwa, szarzyzny, głupoty, łajdactwa, cynizmu, nietolerancji i przemocy” – mówił Piotr Skrzynecki. Wkrótce obok piosenek i skeczy do „piwnicznej” tradycji wszedł także „handel plotkami” – posiadanie wiedzy na temat znanej osoby podlegało wycenie, jeśli zaś rewelacja nie zwalała z nóg, pieniądze trzeba było oddawać.