Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL

piątek, 17 listopada 2023 - niedziela, 14 kwietnia 2024

  • piątek, 17 listopada 2023 - niedziela, 14 kwietnia 2024
>

Wystawa skupiona jest na determinantach i ograniczeniach procesów modernizacyjnych w Polsce po drugiej wojnie światowej. Miały one charakter zarówno ekonomiczny oraz organizacyjny, jak i polityczny - związany z funkcjonowaniem niedemokratycznej, narzucającej kulturze ograniczenia ideologiczne władzy.

Co ważne jednak zagadnienie ograniczeń modernizmu w czasach PRL nie jest w ramach wystawy ujęte w kategoriach walki pomiędzy artystami a władzą polityczną o wolność sztuki. Reglamentacja oznacza bowiem w metaforycznym skrócie ograniczenia różnej natury: zubożony wybór możliwości działania, wariantów aktywności, inspiracji, dróg realizacji. Wynikać może ona nie tylko z narzucanych z zewnątrz okoliczności i determinantów, ale także z samoograniczeń włączającego się w modernizacyjne procesy podmiotu. W tym sensie wystawa abstrahuje od rozpowszechnionego mitu, stawiającego znak równości pomiędzy funkcjonowaniem sztuki nowoczesnej w PRL a walką o duchową i polityczną wolność jednostki. Poddanie się temu mitowi odcina bowiem modernizm od jego historycznej podstawy i oddala nas od zrozumienia komplikacji peerelowskiej modernizacji i jej związków z artystyczną twórczością. Wystawa po pierwsze ukazuje zatem napięcie pomiędzy modernistycznymi językami wizualnymi a doświadczeniem wojennym; po drugie efekty wynikłe z presji ideologicznej na modernistyczny imperatyw społecznej funkcji sztuki; po trzecie fantomowy charakter peerelowskiej modernizacji i jej zależność od przejmowanych modernizacyjnych wzorców skontrastowane z deformacjami modernistycznych projektów charakteryzujących codzienne życie w czasach PRL.

Wszystko to czyni wystawę Nowoczesność reglamentowana jako trzeci pokaz z cyklu 4 x nowoczesność nie tyle próbą encyklopedycznie pomyślanej prezentacji osiągnięć artystycznych danego okresu, ile wypowiedzią na temat kształtu i losów kolejnego  po dwudziestoleciu międzywojennym etapu  modernizmu w Polsce.

Gmach Główny

al. 3 Maja 1

Najważniejsze zjawiska w polskiej sztuce XX i XXI wieku, historia broni i umundurowania w Polsce, galeria rzemiosła oraz kilkanaście dużych wystaw czasowych w roku.

Szybko poszerzające się zbiory założonego w 1879 roku Muzeum Narodowego wymagały przestrzeni, jakiej wówczas w Krakowie brakowało. Dlatego na początku XX wieku zrodziła się myśl o budowie nowego gmachu, który miałby zarazem upamiętniać wieloletnie starania Polaków o odzyskanie niepodległości. Zaraz po zakończeniu I wojny światowej, w wolnej już Polsce, zaczęto pozyskiwać środki na budowę odpowiedniej siedziby. Wznoszenie gmachu przy wytyczonych nieco ponad dwie dekady wcześniej reprezentacyjnych Alejach Trzech Wieszczów rozpoczęto w 1934 roku. Dziś Muzeum Narodowe w Krakowie liczy kilkanaście oddziałów, zaś w Gmachu Głównym czynne są aż trzy stałe galerie. Na parterze umieszczono zbiory militariów – ekspozycja Broń i Barwa w Polsce (galeria nieczynna do odwołania) przedstawia historię polskiego uzbrojenia i umundurowania od czasów średniowiecza do II wojny światowej. W Galerii Rzemiosła Artystycznego pokazano kolekcje tkanin, złotnictwa, szkła, ceramiki, mebli, instrumentów muzycznych oraz judaików pozwalające prześledzić przemiany stylowe od wczesnego średniowiecza po XX wiek. Galeria Sztuki Polskiej XX i XXI wieku w chronologiczno-problemowym układzie prezentuje ważne tendencje w malarstwie, rzeźbie, grafice polskich artystów XX i początku XXI stulecia. W salach wystaw zmiennych organizowane są największe ekspozycje czasowe Muzeum Narodowego w Krakowie.

Bilety na wystawy stałe: normalny 32 zł, ulgowy 25 zł, rodzinny 64 zł, wstęp wolny na wystawy stałe we wtorek

OK Nasz strona korzysta z plików cookies w celach statystycznych, marketingowych i promocyjnych. Możesz wyłączyć tą opcję w ustawieniach prywatności swojej przeglądarki.