Poranki organowe w Filharmonii Krakowskiej
poniedziałek, 28 kwietnia 2025, 09:00
Jak długo trzeba się uczyć, by opanować grę na organach? Jaki jest najniższy dźwięk, który można na nich wydobyć? I dlaczego organy są wyposażone w lusterko? Te i całe mnóstwo innych pytań pada podczas koncertów cyklu Filharmonii Krakowskiej Poranki organowe. Odpowiada na nie Michał Białko, który muzyczną prezentację kanonu literatury organowej wzbogaca opowieściami o historii i budowie organów, pracy organisty, a także pożarze Filharmonii i powstaniu nowego instrumentu koncertowego, jednego z największych i najciekawszych w Polsce. Rozpoczęta w tym sezonie seria okazała się prawdziwym przebojem, który przyciąga słuchaczy w każdym wieku, od podstawówki do emerytury. Może to zasługa prowadzącego, który dba o atrakcyjny repertuar (z jednym stale powracającym punktem programu: Toccatą d-moll Bacha). Może działa fakt, że instrument można oglądać z naprawdę bliska, bo publiczność siedzi tu na estradzie. Być może sprawdza się formuła koncertu uzupełnionego słowem i rozmową (toczonej, jeśli zajdzie potrzeba, w dwóch językach: po polsku i angielsku). A może to po prostu magia organów?
Spotkania
17 marca 2025, poniedziałek, godz. 9.00, 11.00
28 kwietnia 2025, poniedziałek, godz. 9.00, 11.00
5 maja 2025, poniedziałek, godz. 9.00, 11.00
9 czerwca 2025, poniedziałek, godz. 9.00, 11.00
Michał BIAŁKO ukończył z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w klasie organów Andrzeja Białki. Jest także absolwentem Conservatorium van Amsterdam, gdzie studiował w klasie organów Pietera van Dijka. W 2021 roku obronił z wyróżnieniem pracę doktorską napisaną pod kierunkiem Wacława Golonki w macierzystej uczelni, uzyskując stopień doktora sztuki. Uczestniczył w licznych kursach mistrzowskich prowadzonych m.in. przez: Joachima Grubicha, Juliana Gembalskiego, Gerharda Gnanna, Bernarda Haasa, Lorenza Ghielmiego, Jacquesa van Oortmerssena, Jaroslava Tůmę i Davida Titteringtona. Koncertował jako solista i kameralista w Polsce (m.in. festiwale w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Leżajsku, Nowym Sączu i Tyńcu), a także w Austrii, Czechach, Holandii, Niemczech, Norwegii, Portugalii, na Litwie, Ukrainie oraz we Włoszech. Współpracuje z Chórem Mieszanym Katedry Wawelskiej, zespołami Collegium Zieleński, Fresco Sonare i OCTAVA ensemble, a także z Filharmonią Krakowską. Regularnie koncertuje ze skrzypkiem Markiem Polańskim, z którym nagrał płytę zawierającą komplet dzieł Josefa Gabriela Rheinbergera na skrzypce i organy.
Prowadzi klasę organów w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie.
Filharmonia Krakowska
ul. Zwierzyniecka 1
Po gościnnych koncertach w wawelskiej sali Saskiej (i innych tymczasowych siedzibach, jak hala Sokoła przy dawnej ulicy Wolskiej, dziś Piłsudskiego, czy Pałac Spiski w Rynku Głównym) w XIX i na początku XX wieku Filharmonia znalazła swój dom w usytuowanym w pobliżu Wawelu obecnym budynku przy ulicy Zwierzynieckiej, ukończonym w 1931 roku z inicjatywy księcia kardynała Adama Stefana Sapiehy. Stało się to w 1945 roku, kiedy Filharmonia Krakowska (wówczas Państwowa Filharmonia w Krakowie) – jako pierwsza instytucja muzyczna w kraju – zainaugurowała swoją działalność po wojnie. Modernistyczną bryłę z neobarokowym wnętrzem zaprojektowano na wzór Maison du Peuple w Brukseli; fasadę wieńczą Trzy Korony – herb archidiecezji krakowskiej (budynek należy do Kurii Metropolitalnej w Krakowie; w pierwotnej koncepcji powstał on jako Dom Katolicki). Sala koncertowa – licząca około 700 miejsc – przeszła w 2020 roku generalny remont. Oprócz niej na kolejnych piętrach budynku znajdują się sale kameralne: Złota (I piętro) i Błękitna (II piętro).
W grudniu 1991 roku w gmachu Filharmonii wybuchł ogromny pożar, który doszczętnie zniszczył większość pomieszczeń, w tym salę koncertową i mieszczące się w niej organy firmy Alexandra Schukego z Poczdamu (krakowianie do dziś wspominają przerażający jęk, jaki wydawały topniejące pod wpływem gorąca piszczałki). Ich miejsce zajął ogromny 50-głosowy instrument z elektryczną trakturą rejestrów autorstwa renomowanej firmy Johannesa Klaisa z Bonn – duma melomanów i serce muzyki organowej starego Krakowa.
Obok cotygodniowych koncertów symfonicznych Filharmonia Krakowska organizuje także recitale mistrzowskie i koncerty edukacyjne dla dzieci i młodzieży, zaś latem spotkania z muzyką przybierają formę kameralnych koncertów o nieco lżejszym charakterze. Specjalnością jej repertuaru stały się oratoria, których prezentacje umożliwia rozbudowany aparat wykonawczy: orkiestra, chór mieszany i chór chłopięcy. Filharmonia Krakowska zasłużyła się także, propagując w Polsce i na świecie dzieła Karola Szymanowskiego.
Sala filharmoniczna jest też miejscem wielu koncertów gościnnych (m.in. podczas dużych festiwali).