Kościół oo. Karmelitów na Piasku
ul. Karmelicka 19
Jeden z ulubionych przez mieszkańców Krakowa kościołów, rozsławiony przez popularne legendy. Posługujący w tym miejscu karmelici trzewiczkowi opiekują się dwoma cudownymi obrazami Matki Boskiej – Szkaplerznej oraz Piaskowej, zwanej też „Panią Krakowa”.
Jej wizerunek został namalowany wprost na ścianie kościoła przez anonimowego zakonnika pod koniec XV wieku. Według legendy w trakcie prac nad obrazem autora przydzielono nagle do innych zadań. Przerwał więc pracę, a kiedy do niej powrócił, okazało się, że obraz jest już gotowy.
Według tradycji pierwszy kościół w tym miejscu ufundował w XI wieku książę Władysław Herman w podzięce za cudowne wyzdrowienie. Podobno Matka Boska ukazała mu się we śnie, polecając jego uwadze miejsce poza bramami Krakowa, gdzie „na piasku rosną fiołki”. Okłady z piasku uleczyły chorego władcę, który nakazał budowę wotywnej świątyni. Żadne badania ani dokumenty nie potwierdzają jednak istnienia tu romańskiego kościoła.
Rzeczywista fundacja wiąże się z osobami monarchów św. Jadwigi i Władysława Jagiełły, którzy zlecili budowę świątyni pod koniec XIV wieku. Jadwigę łączy z kościołem kolejna legenda i ciekawostka, którą można oglądać do dziś. Jest nią wmurowany na zewnątrz od strony ulicy Garbarskiej kamień z odciśniętym wizerunkiem stopy. Według popularnej opowieści władczyni odwiedziła pewnego dnia plac budowy i dostrzegła smutek na twarzy jednego z budowniczych. Zapytany o przyczynę zmartwienia, kamieniarz opowiedział fundatorce o ciężkiej chorobie żony i braku pieniędzy na leczenie. Wzruszona królowa postawiła stopę na kamiennym bloku i odpięła złotą klamrę z bucika, aby oddać ją biednemu robotnikowi. Po odejściu Jadwigi budowniczy ujrzał odcisk stopy w kamieniu. Na pamiątkę tego zdarzenia postanowił wmurować go w ścianę kościoła, by świadczył o dobroci fundatorki.
W obecnej, barokowej formie świątynia została odbudowana w XVII wieku po najeździe wojsk szwedzkich.
Zobacz także:
- Późnobarokowy ołtarz główny z płaskorzeźbą przedstawiającą nawiedzenie św. Elżbiety – jedno z największych dzieł snycerskich w Krakowie przełomu XVII i XVIII wieku.
- Okazałe stalle w prezbiterium z dekoracją malarską ilustrującą sceny z życia proroków Eliasza i Elizeusza oraz historię zakonu karmelitów.
- Krużganki klasztorne z XVIII-wiecznymi malowidłami na sklepieniach, przedstawiającymi legendarne i historyczne dzieje kościoła.