Tytuł wystawy głównej Festiwalu Sztuki Trójmorza 2025 został zaczerpnięty z eseju duńskiej antropolożki społecznej Kirsten Hastrup. Autorka stwierdza w nim, że kreatywność jest procesem, który zachodzi pomiędzy utalentowanymi jednostkami a kulturą, w której funkcjonują. Bycie kreatywnym wiąże się, jej zdaniem, nie tylko z wynajdywaniem rzeczy wcześniej nieistniejących, ale także z proponowaniem nowego sposobu rozumienia znanej nam już rzeczywistości poprzez ujawnianie tego, co zaledwie przeczuwane. Zadaniem zespołu kuratorskiego było właśnie wskazanie splotów i kluczowych zagadnień, uchwycenie punktów wspólnych w twórczości osób artystycznych z 14 krajów, które wzięły udział w projekcie.

Organizatorzy zaprosili do współpracy instytucje kultury z państw należących do Inicjatywy Trójmorza: Austrii, Bułgarii, Czech, Grecji, Litwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier, a także z Danii, Turcji i Ukrainy oraz Społeczeństwa Obywatelskiego Białorusi. Każda z instytucji wytypowała osobę kuratorską oraz osobę lub kolektyw artystyczny, którzy zaproponowali pracę na wybrany przez siebie temat spośród szerokiego wachlarza zagadnień związanych z ideą sprawiedliwego rozwoju. Wspólną wystawę poprzedziły symultaniczne rezydencje kuratorsko-artystyczne. Część dzieł powstała podczas pobytu artystek i artystów w Krakowie, inni wykorzystali ten czas na prace badawcze.

Na wystawie obejrzymy obiekty, instalacje, wideo oraz fotografie stworzone specjalnie na tę ekspozycję. Próbując nakreślić punkty wspólne, zespół kuratorski wybrał pięć pojęć, które mogą pełnić funkcję drogowskazów podczas zwiedzania: zamieszkiwanie, środowisko naturalne, materialność, wspólnotowość i technologia. Wszystkie dzieła sytuują się na styku tych haseł, wskazując na zachodzące między nimi, nieoczywiste relacje. W kilku pojawia się wątek Krakowa – dla niektórych realizacji miasto okazało się ważnym źródłem inspiracji i punktem odniesienia.

Wystawa jest częścią nowego środkowoeuropejskiego projektu, który w następnych edycjach ma odwiedzać kolejne lokalizacje w regionie. Zgodnie z ideą inicjatorów – instytucji tworzących Sieć Współpracy Kulturalnej Inicjatywy Trójmorza (3SICCN) – sztuka ma być sposobem przewidywania i prototypowania rozwiązań odpowiadających najważniejszym wyzwaniom współczesności. Być może w tym kontekście prezentowane prace także są zapowiedzią nowego porządku, którego istnienie zaledwie przeczuwamy.

Osoby artystyczne: Pavla Beranová / Jiří Suchánek, Uršula Berlot, Ričardas Bartkevičius / Vaiva Jucevičiūtė-Bartkevičienė, Gözde Ju, Morus Project (Kleopatra Tsali, Hanna Norrna, Irini Gonou), Ciprian Mureşan, NURT (Mykhaylo Barabash, Tereza Barabash, Roman Haideichuk, Yaryna Shumska), Kristoffer Ørum, Anna Pichura, Wendelin Pressl, Ala Savashevich, Dimitar Shopov, Erik Sikora, Rita Süveges

Kuratorki: Kata Balázs-Miklós, Weronika Plińska, Agnieszka Sachar

Współorganizatorzy: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Fundacja Sztuki Trójmorza