Kościół Najświętszego Salwatora
ul. bł. Bronisławy 11a
Najbardziej tajemniczy z zabytków Salwatora i jeden z najstarszych kościołów Krakowa.
Ze znanych źródeł po raz pierwszy wymienia go rocznik z 1148 roku, ale legendy – szerzone już w najstarszym przewodniku po Krakowie (1603) – wiążą powstanie kościoła Najświętszego Salwatora z państwem pierwszych Piastów i misją św. Wojciecha, który miał tu głosić kazanie przed wyprawą chrystianizacyjną do Prusów.
Kościół ma romańskie fundamenty i niektóre charakterystyczne dla tego stylu detale architektoniczne. Jego dzisiejsza postać jest efektem barokowej przebudowy w XVI i XVII wieku. Niegdyś przechowywano tu cudowny krucyfiks (dziś ma się on znajdować we Włoszech), do którego nawiązuje obraz z 1605 roku w ołtarzu głównym, przedstawiający scenę adoracji ukrzyżowanego Chrystusa przez ubogiego grajka. Krucyfiks był bogato zdobiony, a wiszący na krzyżu Jezus miał ubrane trzewiki. Według uwiecznionej na obrazie legendy, Zbawiciel ulitował się nad biedą skrzypka i zrzucił jeden z trzewików z nogi w darze dla niego. Pobożny grajek chciał zwrócić krucyfiksowi ten hojny podarunek, ale został obdarowany powtórnie.
W obejściu świątyni znajduje się malowniczy ogród z dawnym cmentarzem parafialnym. W jego narożniku stoi przycupnięty drewniany dom z pierwszej połowy XIX wieku – tzw. chatka grabarza.
Zobacz także:
- romańskie elementy wystroju – kamienna mensa pod ołtarzem głównym, mur w prezbiterium, okna
- renesansowe freski z początku XVI wieku – grupa Ukrzyżowania i cudowne rozmnożenie chleba
- późnorenesansowa ambona
- ogany na XVII-wiecznym chórze