Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem Rembrandta oraz urna z kością pierwszego polskiego króla – te obiekty mówią wiele o ideach, jakie przyświecały tworzeniu kolekcji pierwszego publicznego muzeum w naszej części Europy.

Księżna Izabela Czartoryska otworzyła je w 1801 roku w Puławach i nazwała Świątynią Pamięci. Zgodnie z duchem epoki fundatorka gromadziła zarówno wybitne dzieła polskiej i europejskiej sztuki oraz rzemiosła artystycznego, jak i historyczno-patriotyczne czy sentymentalne pamiątki. Obok przedmiotów symbolizujących dawną świetność narodu polskiego kupowała obiekty związane ze sławnymi osobami, np. rzekome relikwie Abelarda i Heloizy albo… krzesło Szekspira.

Wystawa w Arsenale Muzeum Książąt Czartoryskich zaprezentuje wybór z liczącego 86 tys. obiektów zbioru kupionego pod koniec ubiegłego roku przez państwo polskie. Pochodzące z różnych epok cenne obrazy, rzemiosło, militaria, ryciny i starodruki zostaną wyeksponowane obok zaskakujących dziś ciekawostek. Zobaczymy także klucz do puławskiego muzeum – w kształcie kaduceusza z napisem „Mnemez Anoigo Hieron” (Otwieram Świątynię Pamięci). (Dorota Dziunikowska, miesięcznik „Karnet”)